Go kgotlelela kgethologanyo ya semorafi go bjalo ka kgomo ya mošate wa e gapa o molato gomme wa e tlogela o no dula ole molato. Afrika e bjalo ka serope seo se farafarilwego ke dihlopha tša mantho a lefase go ya le ka merafi ya go fapanafapana gomme ge e le difolaga di fapana go ya le ka mebala.

Bjalo ka mantho a lefase re fapana go ya ka mmala, polelo le di naga tša rena di fapana go ya le ka difolaga tša tšona eupša kgonokgono ya taba ke gore re tšwa mmung o tee wa serope sa Afrika gomme le dinyakwa tša rena tša bophelo di a swana ka ge bontšhi re babaletše go atlega bophelong. Kgotlelelo ya kgethologanyo ya semorafi e bjalo ka ntwa kgahlanong ga pelo le monagano ka ge bontšhi re ihwetša re le kgakanegong re sa tsebe gore re thome kae le gona bjang go lwantšha kgethologanyo ya semorafi.

Ba bangwe re feleletša re iketlile ka tlase ga moriti wa letšatši re bona eke kgethologanyo yeo ya semorafi ga ere ame le ga tee efela ge re ka tadimela morago re le ma Afrika ra gopola mantšu a mogale gare ga bagale molwela tokologo kera yena mohu Morena Nelson Rolihlahla Mandela. O ile a hlagiša mantšu a gore motho ke motho ka batho gomme ge re šomišana mmogo bjalo ka ngatana e tee re ka kgona go lwantšha kgethologanyo ya semorafe nageng ya gabo rena.

Tšhollo ya madi e ba ya go kgerola le diabolo pelo moo elego gore ma Afrika Borwa a gabo rena a loba maphelo a bona, bana ba šala ele ditšhiwana le ditšhiololo efela potšišo ke gore a rena bao re kgotleletšego kgethologanyo ye ya semorafe re reng ka madi ao a tšhollogago a sena molato masea ao a fetogago ditšhiwana le ditšhiololo tlase ga moriti wa letšatši mola rena re sa ja bogobe? Kera wena mokgotleledi wa kgethologanyo ya semorafi a gao gopole gore ka le lengwe la matšatši le wena o ka loba bja gago bophelo?

Ka ge Sepedi sere ngwana yo a sa llego o hwela tharing gomme mohlomongwe ge o ka ba wa mathomo go tsweletša maikutlo a gago setšhabeng mabapi le kgethologanyo ya semorafi o ka sekegelwa tsebe gomme tšhollo yeo ya madi ka nageng ya ga borena ya ehla ka ge sepedi sere lešaedi la koša ke yeo a dutšego fase, gore yalo ke šupa gore rena bao re kgotleletšego kgethologanyo ya semorafi ke rena re hlohleletšago mollo wo wa kgethologanyo ya semorafi gore o name o kauma naga ka bophara.

Bošego le mosegare ma Afrika naga ka bophara re falatša meokgo re lla mabapi le hlokego ya mešome, mohlako woo o emego ka dinao ka malapeng a ga borena moo elego gore ba bangwe bare go hloka ba hloka le pudi ya leleme le le tala. Ma Afrika borwa a ga borena ao a robalago mebileng le ka dintlwaneng tša botshwela mare ka

go hloka magae le mešomo, bosenyi bjo bo gašaganego naga ka bophara mo elego gore peu ya bjona e nama e mela ka medu ka nageng ya ga borena. A! wena mokgotleledi wa kgethologanyo ya semorafi ga o gopole gore mohlomongwe ge o ka tšweletša maikutlo a gago setšhabeng mabapi le kgethologanyo ya semorafi seo se ka fahloša setšhaba sa ga borena, gomme masetlapelo ao le dihlabiša dihlong tšeo di ka fedišwa bjalo ka phoka ge letšatši le hlaba?

Mohlomongwe ge re ka tseparela ona masetlapelo ao naga ya borena e lebanego le ona, a ka ba a tlišwa ke yona kgethologanyo ya semorafi. Ge nkabe khutšo, kwano le šomišanommogo di medile ka medu Afrika ka bophara, re be re ka sebe le masetlapelo a bjalo ka hlokego ya mešomo, bosenyi, mohlako Afrika ka bophara.  Sepedi sere bana ba kgwale ba bitšana ka melodi. Ka seema se ke leka go šupetša gore re ka hlakatšha dihlogo le mabjoko go lwantšha mathatha a go swana le hlokego ya mešomo Afrika ka bophara gomme bohle ra dula re aperetše ke lethabo.  Segologolo sere bobedi ga balwe ba ronana dinta le gona matsogo a hlapišana mašaedi. Nnete ke gore motho ke motho ka batho gomme tša hloka seboka ditau di šitwa ke nare  e hlotša.

Sepedi sere batswadi rutang bana ditaola le seke la ya natšo badimong, ka seema se ke leka go hlagiša taba ya gore bjalo ka baswa re ithuta dilo tše dintšhi ka ga bophelo re lebeletše mediro ya batho ba bagolo go rena. Re ithuta dilo tše bjalo ka maitshwaro go tšwa go batswadi ba rena gomme re dumela gore tšeo batswadi ba rena ba di hlagišago setšhabeng di iša katlegong, ka ge bontšhi re kgola gore motswadi o bjalo ka seiponi baneng ba gagwe.

A! wena mokgotleledi wa kgethologanyo ya semorafi o bona ele peu ya mohuta mang yeo o igašago setšhabeng? ke maele a mohuta mang ao o a hlagišago setšhabeng kudu basweng ba lehono?. Thuto yeo o ihlagišago setšhabeng ke gore batho ba swanetše go kgotlelela kgatako ya ditokelo tša bona, go kgotlelela kgethologanyo ya semorafi gomme ba hwele tharing ntle le go tšweletša maikutlo a bona setšhabeng. Seo ke lekago go se hlagiša ke gore ge wena mokgotleledi wa kgethologanyo ge o ka iphetha kgare, wa hlagiša maikutlo a gago mabapi le kgethologanyo ya semorafi o tla ba o phološa baswa ba naga ye ya Afrika ka go ba bontšha tsela ya go iša katlegong. O tla ba lemoša gore ba seke ba kgotlelela kgethologanyo ya semorafi ga mmogo le kgatako ya ditokelo tša bona gomme ba se be bjalo ka ngwana yo a sa llego ka ge ba tla hwela tharing.

Mohlomongwe maikutlo a gago mabapi le kgethologanyo ya semorafi a ka bula mahlo a ma Afrika  naga ka bophara ya ba kgahlanong le kgethologanyo ya semorafi gomme koša ya khutšo le kwano ya binwa ka maoto a mabedi, ka ge Sepedi sere bolabola molomo monatsebe o tla ikwela.Bohle re ya dumela gore go ka sebe bonolo efela go dula fase gomme wa swara lehlagare go ka se rarolle selo le ga tee.

Ma Afrika ka bophara a re tadimeleng morago mo retšwago gona. Re reng ka balwela tokologo bao ba lobilego maphelo a bona ba leka go bjala khutšo nageng ya gabo rena? Ke bolela ka bagale ba tokologo bjalo ka Chris Hani, Steve Biko le ba bangwe. Ya bona tema ba ikgathile setšhabeng gomme go setše nna le wena gore re kgathe ya rena tema.

Ma Afrika ka bophara a re tlogeleng go kgotlelela kgethologanyo ya semorafi re be ngatana e tee ka go tsweletša maikutlo a rena setšhabeng mabapi le kgethologanyo ya semorafi gore khutšo le lethabo di mele ka medu ka ge tša hloka seboka ditau di šitwa ke nare e hlotša!

What to read next

CONTACT US

General enquiries:
Tel: +27 (0)11 854 0082
Fax: +27 (0)11 852 8786
info@kathradafoundation.org

Media enquiries:
Tel: +27 (0)76 243 1185
media@kathradafoundation.org

Youth enquiries:
youth@kathradafoundation.org

Neeshan Balton:
Tel: +27 (0)82 373 1143
Neeshan@kathradafoundation.org

FIND US

Signet Terrace Office Park,
Block B, Suite 2
19 Guinea-Fowl Street
Lenasia, Gauteng, 1827
South Africa

P.O. Box 10621
Lenasia, Gauteng, 1820
South Africa

ABOUT FOUNDATION

In pursuing its core objective of deepening non-racialism, the Ahmed Kathrada Foundation will:

Promote the values, rights and principles enshrined in the Freedom Charter and the Constitution of the Republic of South Africa;

Collect, record, promote and display, through historical artefacts and contemporary material.